MADEN DEĞERLEME
Maden Değerleme
Günümüzde bor, kömür ve bakır gibi yer altı kaynaklarına yatırılan sermayeler oldukça artmaktadır. Maden yatırımları kendisine özgü özellikleri içerisinde barındırır ve bu yatırımların uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Maden mevzuatında açıklandığı gibi madenler devletin uhdesindedir ve her bir vatandaşın yer altı kaynaklarında hakkı bulunmaktadır.
Maden kanunu, yer altı kaynaklarının aranması ve bulunması amacı ile çıkarılmıştır ve madencilik işlemleri ruhsata bağlı olarak yürütülmektedir. Ruhsatlar devredilebilir ve bu özelliğinden dolayı ruhsatların işlevinin tapu ile aynı olduğu düşünülebilmektedir. Ancak madenlerin aranması ve bulunması toplum yararına olmalıdır ve bu hizmete yönelik olarak yatırımcıya tahsis edilmektedir. Bu haklar sınırsız değildir ve belli koşullara göre gerçekleşmektedir.
Maden Yatırım Süreçlerinin Aşamaları
Maden aşamaları genel olarak iki şekilde gerçekleştirilmektedir. Bunlarda birincisi arama ikincisi ise işletmedir. Ancak bunların yanı sıra madenler farklı aşamalara sahiptir. Bu aşamaları şöyle sıralayabiliriz;
- Arama aşaması
- Geliştirme aşaması
- İnşaat aşaması
- İşletme aşaması
- Kapama aşaması
Madenciliğe yapılan bu yatırımlar sonucunda maden değerleme işlemleri de gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Yatırımların en doğru şekillerde yapılması, yatırım risklerine de en aza düşürmektedir. Maden sahalarının değerleme aşamaları teknik olarak birçok içerik barındırır. İlk yapılması gereken şey bu alanlarda yapılan geçmiş çalışmaların detaylıca incelenmesidir. Bu incelemeler sonucunda verilerin güvenilirliği analiz edilir.
Maden sektöründe gerçekleştirilen değerleme tespitleri genel olarak büyük riskler içermektedir. Yatırımcılar içinde hayati önem sağlayan şey de tam olarak budur. Bu çalışmaları gerçekleştiren kişilerin kesinlikle alanında profesyonel ve deneyimli olmaları gereklidir.
Maden Alanlarında Değerleme Tespit Süreçleri
Maden değerleme işlemleri maden ocağının fiziksel özellikleri, yerinde yapılan gözlemler ve analizler ile başlamaktadır. Maden ocaklarının çevresinde bölgesel araştırmalar yapılarak da çevredeki diğer madenler ile kıyaslama yapılabilir. Ayrıca değerleme raporları içerisinde maden ocağının konumu, alan büyüklüğü, rezerv kalitesi, ulaşılabilirlik durumu ve birçok benzeri etken değerleme çalışmaları içerisindedir.
Maden ocaklarında yapılan değerleme çalışmaları tamamen uzmanlık gerektirir. Çünkü bilimsel gözleme dayalı bir çalışma yürütülür. Değerleme tespitlerinde baz alınan ilk aşamalarda maliyetler, ikinci aşamada ise nakit akışları analiz edilmektedir. Ancak tüm aşamalarda maden piyasasının varlığını dikkate almak gerekmektedir. Piyasa değerleri göz önüne alınarak hazırlanan raporlarda hem riskler düşük olur hem de sağlıklı bir yatırım için bu durum gereklidir.
Maden Değerleme Raporunda Kullanılan Yöntemler
Gayrimenkul değerleme raporlarında genel olarak kullanılan yöntemler piyasa değeri, maliyet yaklaşımı, gelir indirgeme yöntemi ve emsal karşılaştırmadır. Ancak maden değerleme işlemlerinde aynı yöntemler kullanılmamaktadır. Maden ocaklarında kullanılan değerleme yöntemlerinde baz alınan faktör madenlerin rezervlerinin miktarıdır. Maden rezervlerinin fiyatları, piyasadaki koşullar ile karşılaştırıldığında değerleme raporu ortaya çıkmaktadır.
Emsal karşılaştırma yöntemlerini de maden ocaklarının değerleme tespitlerinde kullanabilmek mümkündür. Yapının bulunduğu alandaki diğer maden ocakları ile karşılaştırmalar yapılarak değerler ölçülebilmektedir. Bu sayede piyasadaki maden ocakları hakkında geniş kapsamlı bir bilgi edinebilmek mümkün olabilmektedir.
Maden Değerleme Yöntemleri ile İlgili Bilgiler
Maden değerleme süreçleri, kişi veya kurumların taleplerine yönelik gerçekleştirilmektedir. Bu kişi ve kurumlar maden ocaklarının piyasa koşullarında hangi değere sahip olduğunu merak etmektedir. Bir mülkün değerinin bilinmesi yatırımlar yapılması açısından oldukça önemlidir. Bu sayede ekspertiz uzmanları maden ocaklarının olduğu bölgelere gelerek ayrıntılı araştırmalar yapmaktadır.
Maden ocağındaki rezerv yatırımlarının yanı sıra kira değeri analizi de yapılarak farklı gelir seçenekleri oluşturulabilir. Kira bedeli üzerinden gelir indirgeme yöntemi kullanılarak belirli bir hesaplama yapılabilir. Yöntem ve piyasadaki koşullara göre maden ocağı değer tahmini yapabilmek mümkündür.